Voor u gelezen: galaten¶

Datum

2022-01-02

Kerk

nieuwegein

Predikant

fredblokhuis

Tags

voorugelezen

Tekst

Gal

Toegevoegd

2022-01-02

Van de meeste hoofdstukken las hij de eerste verzen.

Een paar maanden geleden was er de volgende vraag: “houden vaders en moeders onvoorwaardelijk van hun kinderen?” Lukt het echt om het onvoorwaardelijk te houden? Zonder “maar” en “mits” en “als”?

Daarop volgt de vraag “houdt God onvoorwaardelijk van Zijn kinderen”. Oh. Daar zijn we enorm gevoelig voor. Het is heel makkelijk om te denken dat daar voorwaarden aanzitten: niet teveel zondigen, genoeg geloven, zeker genoeg zijn…

Luther leefde aan het eind van de middeleeuwen. Toendertijd waren mensen enorm bang voor de hel. Daarbij geholpen door predikers die benadrukten dat je in de hel terecht komt. “Aflaten kopen, want anders…”

Galaten was de nummer één brief waar Luther van hield. De onvoorwaardelijke liefde van God, dat was de oplossing voor het soort geloof dat hij om zich heen zag. Luthers opvatting was lang niet overal populair…

Idem bij Paulus. Hij heeft zijn hielen nog niet gelicht in Galatië of er komen nieuwe predikers die zeggen dat Paulus wel erg eenzijdig bezig was. “Veel genade, maar hoe zit het met de wet? Jullie moeten je natuurlijk wel aan diverse wetten gaan houden. Paulus, die had gewoon de mensen teveel naar de mond gepraat met zijn goedkope genade.”

Dat sloeg aan. Ze gingen zich in Galatië steeds meer op regels richten. Paulus schrijft daarop in zijn brief:

• 1:6 ik begrijp niets van jullie

• 3:1 oh, onverstandige Galatiërs, wie heeft jullie betoverd?

In hoofdstuk 1 gaat Paulus aardig los om uit te leggen dat wat hij zegt niet van mensen afkomt. Hij is niet door mensen benoemd, maar door God. Hij vertelt niet iets dat door mensen is verzonnen. Enz.

Als je er over nadenkt is het ook niet iets dat “menselijk” is. Die onvoorwaardelijke liefde, dat klinkt veel te makkelijk. Dat bestaat ook helemaal niet. Dat kennen we als mensen niet. Het is veel menselijker om voorwaarden te stellen. Gratis: dat is verdacht. Mensen met voorwaarden: die begrijpen elkaar tenminste. Dus het is onzin dat Paulus mensen naar de mond praat: hij zegt namelijk juist iets raars!

Ook iets om over na te denken: God gaf zijn belofte “ik hou van jou, ik verbind me aan jou met een eeuwig verbond” aan Abraham 430 jaar voordat de wet gegeven werd. Het is niet zo dat Abraham zich vervolgens compleet ging misdragen.

Hoe zit het dan met het hellende vlak? “Zonder gebod gaat het toch mis?”

Op z’n Engels, hoe het bij God gaat:

• Belong: erbij horen.

• Believe: geloven.

• Behave: daardoor ga je je anders gedragen.

Menselijk zou de volgorde andersom zijn:

• Eerst moet je je volgens onze (groeps-)normen gaan gedragen.

• Daarna begin je misschien steeds beter door te krijgen hoe je over dingen na moet denken.

• Pas als je dat een beetje lukt zal je er langzamerhand bij gaan horen.

Dat is tenminste een volgorde die we als mensen universeel kennen. Je ziet het ook bij de alpha cursus: als je van buiten komt ben je erg gevoelig voor normen en regeltjes. “Hoe werkt dit bij jullie?”. Dat is een beetje wat je verwacht.

Als je een medegelovige allerlei regeltjes op probeert te leggen met beroep op, bijvoorbeeld, de sabbatswetten: heb je de brief aan de Galaten dan nog wel in je bijbel staan? (Dit voorbeeld hoorde hij laatst bij ons in de gemeente). Leg je dan niet toch weer voorwaarden op zodat de liefde van God niet meer onvoorwaardelijk mag zijn?

Lees ook eens wat voor revolutionairs Paulus zegt: in het geloof is geen slaaf of vrije, geen vrouw of man, geen Jood of Griek. Wáááát! Slaven gelijk aan vrije burgers? Vrouwen gelijk aan mannen? Joodse mannen dankten God dat ze geen vrouw waren. Grieken dachten dat vrouwen geen ziel hadden.

Ja maar, ja maar: hellend vlak? Ja maar, ja maar de andere kant op: als je bij behave begint kom je nooit bij belong aan (behalve als je perfect bent). Paulus zegt dat Jezus ons vrij heeft gemaakt opdat we vrij zijn. Vrijheid! En, belangrijk, in vrijheid kunnen we elkaar lief gaan hebben. Kijk bijvoorbeeld in Galaten 5, de “werken van de oude mens” en de “vruchten van de geest”. Je zit aan Jezus, aan de wijnstok, vast en “dus” ga je vruchten dragen.

Na afloop keken we Zach Williams - no longer slaves.